Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie to niezwykła oaza przyrody nieopodal Krakowa wypełniona różnorodnymi dolinkami jurajskimi, skalnymi ostańcami i zabytkowymi obiektami. To mekka wspinaczy oraz raj dla rowerzystów.
Fakty
Park Krajobrazowy „Dolinki Krakowskie” zajmuje zajmuje powierzchnię prawie 20 tysięcy hektarów, w większości w Małopolsce. Położony jest na terenie 9 gmin: Bukowno, Jerzmanowice-Przeginia, Krzeszowice, Michałowice, Olkusz, Trzebinia, Wielka Wieś, Zabierzów i Zielonki. Składa się z jarowych dolin położonych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Zajmuje obszar Wyżyny Olkuskiej i ciągnie się aż do Rowu Krzeszowickiego. Należy do Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. Usłany jest potokami i licznymi dolinami z formami rzeźby krasowej.
Nazwa tego parku została utworzona z powodu objęcia ochrona w tym parku niemal wszystkich przepięknych dolinek podkrakowskich.
Najważniejsze dolinki wchodzące w skład parku krajobrazowego
Nazwa dolinki | … | Długość | … | Największe atrakcje |
Dolina Kluczwody | 6 km | Rezerwat przyrody i ruiny zamku rycerskiego | ||
Dolina Bolechowicka | 1,5 km | Brama Bolechowicka i wąwóz | ||
Dolina Kobylańska | 4 km | Kapliczka Matki Boskiej w skale | ||
Dolina Będkowska | 7,5 km | Wodospad Szum, stawy | ||
Dolina Szklarki | 9 km | Wywierzysko krasowe Pióro, rezerwat przyrody | ||
Dolina Racławki | 9 km | Rezerwat przyrody | ||
Dolina Eliaszówki | 6 km | Klasztor Karmelitów Bosych w Czernej, rezerwat | ||
—————————- | ||||
Mniejsze dolinki: Dolina Czubrówki, Dolina Dzwonek, Dolina Kamienic |
Przyroda
Na terenie parku zostało utworzono 5 rezerwatów przyrody:
– Dolina Eliaszówki. To rezerwat leśny, utworzony w 1989 roku. Położony jest między Czerną, a Paczółtowicami. Powierzchnia rezerwatu wynosi 109,57 ha. Ochronie podlega tutaj zespół buczyny karpackiej i ciepłolubnej, grądu, łęgu olszowo-jesionowego oraz skały wapienne o urozmaiconych formach.
– Dolina Kluczwody. To rezerwat krajobrazowy, utworzony w 1989 roku. Obejmuje fragment doliny pomiędzy Gackami i Wierzchowiem. Jego powierzchnia to 35,22 ha. Ochronie podlega tu charakterystyczny krajobraz wraz z zespołem grądu oraz naskalnymi zbiorowiskami kserotermicznymi.
– Dolina Racławki. To rezerwat krajobrazowy, który utworzony w 1962 roku. Położony jest między Dubiem, a Paczółtowicami. Ma powierzchnię 473,92 ha. Ochronie podlegają tu zespoły buczyn, grądu, boru mieszanego oraz murawy kserotermiczne i naskalne.
– Dolina Szklarki. To rezerwat leśny, utworzony w 1989 roku. Położony jest między Jerzmanowicami. a Szklarami. Jego powierzchnia wynosi 46,69 ha. Ochronie podlegają tu różnorodne zespoły buczyn, jaworzyna górska, grądy oraz murawy kserotermiczne i naskalne.
– Wąwóz Bolechowicki. To rezerwat krajobrazowy, utworzony w 1968 roku. Położony jest we wsi Bolechowice, a jego powierzchnia wynosi 22,44 ha. Ochronie podlega tu malownicza Brama Bolechowicka wraz ze skałami wapiennymi i jaskiniami a także fragment łęgu olszowego, grądu, boru mieszanego, zbiorowiska muraw i zarośli kserotermicznych.
Dodatkowo, na terenie parku znajduje się 89 pomników przyrody, wśród których przeważają pomniki przyrody „nieożywionej” – ostańce wapienne, jaskinie i źródła. Wśród nich na uwagę zasługują m.in. Jaskinia Nietoperzowa i Wierzchowska Górna, źródła Będkówki, Kobylanki i Sztoły. Spośród pomników przyrody ożywionej na lipy w Racławicach oraz aleje bukową przy klasztorze w Czernej.
Na obszarze Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie znajdują się także 3 stanowiska dokumentacyjne: odsłonięcie porfiru oraz martwicy wapiennej w Radwanowicach i kamieniołom w Trojanowicach. Planuje się utworzenie kolejnych rezerwatów: Dubie (występowanie żył wulkanicznych), Jerzmanowice (z Jaskinią Nietoperzową), Dolina Kamienicy, Będkowice (wodospad oraz źródło Będkówki), Paczółtowice (Jaskinia Racławicka)
Zabytki
Obszar parku krajobrazowego jest bardzo bogaty również w zabytki. W Dolinie Kluczwody znajdują się ruiny zamku z XIV wieku. Słynnym ośrodkiem pielgrzymkowym jest Klasztor Ojców Karmelitów w Czernej pochodzący z XVII – XIX wieku. W tej okolicy zobaczyć można również liczne kaplice i domki pustelnicze oraz ruiny Mostu Diabelskiego. W Siedlcu znajduje się zespół dawnego folwarku karmelitańskiego z XVII – XX wieku. Ciekawe zespoły dworskie znajdują się też w Bolechowicach, Kobylanach i Modlnicy oraz Garlicy Murowanej i Ujeździe. W Toniach znajduje się Fort 44 będący jednym z największych dawnej Twierdzy Kraków z lat 1874 – 1880.