Kopiec Kościuszki to najbardziej znany krakowski kopiec połozony na najwyższym wzniesieniu zwanym Wzgórzem św. Bronisławy w zachodniej części Krakowa. Kopiec jest dedykowany Tadeuszowi Kościuszce
Historia
Po śmierci Tadeusza Kościuszki w roku 1817 Polacy zaczęli domagać się upamiętnienia Naczelnika państwa i rozpoczęli zbiórkę pieniędzy na ten cel. W roku 1820 zdecydowano by usypać kopiec w Krakowie podobny do istniejących wcześniej kopców Kraka i Wandy. Jako miejsce wybrano Wzgórze św. Bronisławy na zachód od miasta.
Rozpoczęcie budowy nastąpiło w roku 1820 i trwało 3 lata. Znaczną część prac wykonali ochotnicy, symboliczny chociażby udział w sypaniu stał się patriotycznym obowiązkiem, brali w nim udział również cudzoziemcy odwiedzający miasto. Ostatecznie kopiec powstał 25 października 1823 roku. Miał on 80 metrów średnicy podstawy, 8,5 metrów średnicy na szczycie i wysokość 34,1 metrów.
Opieka nad kopcem przypadła Komitetowi Budowy Pomnika Tadeusza Kościuszki. Wkrótce nabyto od klasztoru Norbertanek 40 mórg ziemi celem stworzenia osady dla rodzin chłopów biorących udział w Insurekcji Kościuszkowskiej. Na przeszkodzie realizacji tego pomysłu stanęli Austriacy, którzy w ramach fortyfikowania miasta zajęli w latach 1850 – 1856 całe wzgórze i wznieśli na nim umocnienia. Wokół kopca zbudowano fort cytadelowy. Wyrażono jednak zgodę na swobodny dostęp ludności do kopca. W 1860 roku na szczycie umieszczono granitowy głaz z napisem: „Kościuszce„. Podczas I Wojny Światowej Austriacy usunęli jednak kamień i urządzili na szczycie kopca punkt obserwacyjny. W czasach II Rzeczpospolitej budowla stała się znów dużą atrakcją Krakowa. Również dlatego w 1937 roku wzniesiono kolejny kopiec – Józefa Piłsudskiego.
Po wybuchu II Wojny Światowej naziści chcieli zniszczyć kopiec jako symbol polskości. Po ataku wojsk radzieckich kopiec stał się ich siedzibą i punktem obserwacyjnym. Po wojnie przystąpiono do niszczenia fortu. Prace trwały do 1957 roku. Wyburzono zachodnią część fortu, jednak wskutek protestów miłośników zabytków i specjalistów zrezygnowano z dalszej rozbiórki. W 1977 roku w odrestaurowanej części fortu uruchomiono hotel, na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku fort stał się siedzibą radia RMF FM, a potem także RMF Classic i RMF MAXXX.
Powódź
Wskutek powodzi w 1997 roku kopiec uległ poważnemu uszkodzeniu. W celu ratowania wzgórza utworzono Komitet Honorowy Ratowania Kopca Kościuszki, który zebrał pieniądze na remont. Koszt naprawy wyniósł 14,7 milionów złotych. Kopiec ponownie udostępniono zwiedzającym w 2002 roku.
Informacje praktyczne
– Zwiedzanie jest objęte opłatą, ale w dniach: 4 II, 24 III, 15 X wstęp jest bezpłatny.
– Przy kopcu funkcjonuje Muzeum Kościuszkowskie.