Muszyna

Muszyna to mała, malownicza miejscowość uzdrowiskowa położona nad Popradem, tuż przy granicy ze Słowacją.  Słynie z wód mineralnych oraz produkcji Muszynianki,  usług uzdrowiskowych i świetnego zespołu siatkarek. Muszyna to kameralne i sielskie uzdrowisko, z mnóstwem atrakcji w samym mieście, jak i okolicy.

Położenie

Muszyna położona jest w dolinie Popradu i jej dopływów: Szczawnika i Muszynki. Leży około 5 kilometrów od granicy ze Słowacją i około 10 kilometrów od Krynicy. W sąsiedztwie znajduje się Popradzki Park Krajobrazowy, dynamicznie rozwijający się kompleks narciarski Dwie Doliny i uzdrowiskowe wsie takie jak Szczawnik, czy Żegiestów.

Nazwa

Nazwa pochodzi od okolicznych potoków. Wilgoć sprawia, że ich brzegi porastają mchami. Łacińskie słowo słowo oznaczające mech – musci i wołoskie muschi dały nazwę zarówno Muszynie, jak i wiosce Muszynce.

Historia

Historia Muszyny związana jest z nadgranicznym położeniem oraz tzw. węgierskim szlakiem handlowym zwanym przebiegającym kiedyś wzdłuż Popradu. Pierwsza informacja o Muszynie pochodzi z 1209 roku, kiedy król węgierski Andrzej II pozwolił pobierać cła koło Muszyny proboszczowi Adolfowi ze spiskiej kapituły św. Marcina.

W 1288 roku miejscowość ta została zapisana w testamencie właściciela krakowskim biskupom. W XIV wieku król Władysław Łokietek wskutek konfliktu z biskupem Muskatą przyłączył Muszynę do ziem królewskich. W 1356 roku Muszyna otrzyała prawa miejskie od Kazimierza Wielkiego.

W roku 1391 król Władysław Jagiełło, chcąc zjednać sobie duchowieństwo zwrócił miasto biskupstwu. Od tego momentu okoliczne ziemie stały się samodzielną jednostką administracyjną z własnym wojskiem i sądownictwem, zwaną Państwem Muszyńskim. W XV wieku na ziemi muszyńskiej zaczęli osiedlać się Wołosi i Rusini, z czasem nazwani Łemkami.

Muszyna była własnością biskupstwa krakowskiego do 1781 roku; po rozbiorach weszła w skład Austrii. Z czasem miejscowość zaczęła podupadać i tracić na znaczeniu na rzecz sąsiedniej Krynicy.

Uzdrowiskiem stała się w dwudziestoleciu międzywojenny. W latach trzydziestych, po odkryciu źródła „Antoni„, rozpoczęto budowę drewnianego zakładu kąpielowego. Kolejny powstał w centrum miasta. Nagłe ożywienie się miasteczka spowodowało przywrócenie mu w 1934 roku utraconych wcześniej praw miejskich.

Po II Wojnie Światowej Muszyna stała się najpierw areną walk UPA, a potem z miasta i okolic usunięto około 12 tysięcy Łemków. Funkcje uzdrowiskowe miasta zamarły wskutek barku kuracjuszy. Sytuacja uległa poprawie od 1958 roku kiedy miasto znów zaczęło żyć działalnością uzdrowiskową, a połemkowskie wsie Złockie i Szczawnik, zabudowano sanatoriami i domami wypoczynkowymi.

– Ruiny zamku starostów Państwa Muszyńskiego z XIV wieku

– Podzamkowy zespół dworski z przełomu XVIII i XIX wieku (obecnie Muzeum Regionalne PTTK)

– Barokowy kościół obronny pw. św. Józefa z XVII wieku

– Cmentarz Żydowski

Uzdrowisko i rekreacja

Głównym bogactwem zarówno Muszyny są właśnie zasoby leczniczych wód mineralnych. Zawierają one niezbędne człowiekowi biopierwiastki jakmagnez, wapń, sód, potas, żelazo, selen czy lit. W uzdrowisku leczy się choroby układu oddechowego i pokarmowego.

Uzdrowisko muszyńskie oferuje turystom możliwość pobytu w sanatoriach, zakładach przyrodoleczniczch, pensjonatach i licznych domach wypoczynkowych. Atrakcją jest możliwość korzystania z ogólnodostępnych pijalni wód mineralnych i sezonowych punktów czerpania tych wód.W Muszynie znajduję się kompleks basenów i lodowisko. Prawie w centrum miasta znajduje się rezerwat lipowy „Obrożyska„.

W 2008 roku Muszyna została połączona systemem 10 wyciągów narciarskich z ośrodkiem w Wierchomli Małej.

Szlaki turystyczne

•  Muszyna – Złockie – Jaworzyna (1114 m n.p.m.) – Krynica-Zdrój – Huzary (864 m n.p.m.) – Mochnaczka Niżna – Lackowa (997 m n.p.m.) – Wysowa-Zdrój (Szlak Wincentego Pola)
•  Muszynka – Rezerwat przyrody Okopy Konfederackie – Wojkowa – Muszyna – Szczawnik – Pusta Wielka (1061 m n.p.m.) – Żegiestów

Ciekawostki

– Stanisław Kępiński, starosta muszyński i przyjaciel Jana Kochanowskiego jest adresatem fraszki Jana Kochanowskiego „Do starosty muszyńskiego„.

– W Muszynie znajduje się zespół siatkarek Bank BPS Muszynianka Fakro mistrz Polski z sezonów 2005/06, 2007/08, 2008/09, 2010/11).

– Muszyna posiada swoje własne dania: bobalki (potrawa wigilijna, ciasto drożdżowe maczane w mleku i jedzone z makiem),  postna kapuśniarka (zupa na Adwent i Wielki Post),  bulaniki (surowe ziemniaki z pieprzem i solą pieczone na płycie kuchennej) i babałuchy (kulki drożdżowe z marmoladą).

– Z Muszyny pochodzi poeta Adam Ziemianin, twórca piosenek „Starego Dobrego Małżeństwa”, Jacka Wójcickiego i „Wolną Grupę Bukowina”.

Źródła:

– http://www.muszyna-noclegi.pl/wszystko-na-temat-muszyny/historia-muszyny.html

– Wikipedia

– http://www.naszbeskid.pl/381,muszyna.htm