Lanckorona to jedna z najbardziej malowniczych wsi w Małopolsce. Leży w Beskidzie Makowskim nad rzeką Skawinką, na wysokości ok. 500 m n.p.m. Słynie z oryginalnej drewnianej zabudowy z XIX wieku, sielskiej atmosfery, a w ostatnim czasie z zainteresowania środowisk twórczych.
Nazwa
Nazwa Lanckorona pochodzi albo od zestawienia niemieckich słów Land – kraj i Krone – korona, albo od niemieckiego rodu rycerskiego Landeskrone, która miał wiele majątków na Dolnym Śląsku.
Historia
Lanckorona powstała na przełomie XII i XIII wieku, kiedy niemieccy koloniści założyli tu niewielką osadę, a na szczycie Góry Lanckorońskiej utworzono gródek strażniczy. Lanckorona początkowo była wzmiankowana pod nazwą Villa Hermani, co zapewne jest związane z imieniem zasadźcy.
Wpływ na rozwój osady miał Kazimierz Wielki. Od roku 1348 granica państwa przebiegała w dolinie rzeki Skawinki, a król postanowił wznieść w Lanckoronie murowany zamek dla ochrony pogranicza. Budowa miała miejsce ok. 1359 roku. W 1361 roku Kazimierz Wielki zezwolił na lokację miasta na prawie magdeburskim, która ostatecznie doszła do skutku w 1366 roku. Ustanowiono wówczas cotygodniowe targi czwartkowe, a Lanckoronie nadano prawa do handlu w Krakowie i innych miastach królewskich, wyrębu drzew w granicach miasta, przywozu piwa dla mieszczan i prawo składu.
W 1336 roku ufundowano kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Św. Jana Chrzciciela (w późniejszych wiekach wielokrotnie przebudowywany).
W 1410 roku właścicielem Lanckorony został Zbigniew z Brzezia: protoplasta rodu Lanckorońskich i marszałek wielki koronny. Kolejnymi panującymi w mieście byli potomkowie Zbigniewa, którzy przyjęli nazwisko Lanckorońskich: najpierw Mikołaj, a potem bracia Jan i Stanisław.
Okres największego dobrobytu w Lanckoronie przypada na czas rządów rodu Wolskich. Kolejni starostowie z tego rodu doprowadzili do rozkwitu miasta i jego zaplecza. W 1537 roku, kiedy dobrami lanckorońskimi zarządzał Mikołaj Wolski, król Zygmunt Stary potwierdził przywileje Lanckorony i nadał jej prawo organizowania 2 jarmarków: na św. Jana (czerwiec) i św. Bartłomieja (sierpień), a dodatkowo przeniósł targi z czwartku na niedzielę.
W XVII wieku Lanckorona podupadła. Podczas konfederacji barskiej zamek służył konfederatom jako punkt oparcia. W roku 1771 wojska rosyjskie Aleksandra Suworowa pobiły w bitwie konfederatów, a rok później konfederaci poddali zamek lanckoroński wojskom austriackim.
W 1797 roku cesarz Franciszek II potwierdził przywileje grodzkie Lanckorony, ustanowił magistrat oraz nadał miastu herb, w którym wieniec laurowy zwieńczony koroną został otoczony napisem Sigillum regiae civitatis Landskoronensis.
W roku 1934 Lanckorona utraciła prawa miejskie.
Ciekawostki
– Uroki Lanckorony doceniali polscy artyści. Bywali tu m.in: Jerzy Nowosielski, Adam Hanuszkiewicz, Andrzej Wajda, Zofia Kucówna, Wojciech Pszoniak, Marek Grechuta.
– Co roku w Lanckoronie organizowane są: Jarmark Wielkanocny, Jarmark Świętojański oraz Anioł w miasteczku – jarmark bożonarodzeniowy.
Źródła:
– Wikipedia
– http://www.lanckorona.info/historia.php
– http://www.ciekawe-miejsca.net/przewodnik/polska/lanckorona_czas_zatrzymany
– http://www.lanckorona.pl/