Giewont to góra symbol. Najbardziej znany szczyt i Tatr, i Małopolski, i całej Polski. Choć wcale nie jest najwyższy budzi największe emocje, a postawiony na nim krzyż dominuje nad Zakopanem. Góra jest celem dla turystów i pielgrzymów, zgodnie z zasadą, że każdy Polak przynajmniej raz w życiu powinien stanąć na jej szczycie.
Geografia
Giewont to nie jeden szczyt, a cały masyw górski sięgający 1894 m n.p.m. i mający 2,7 km długości. Jego kulminacją jest Wielki Giewont, to najwyższy szczyt w Tatrach Zachodnich położony w całości na terenie Polski. To jest też ten szczyt ozdobiony krzyżem utożsamiany z Giewontem. Masyw Giewontu położony jest między Doliną Bystrej, Kondratową, Małej Łąki i Strążyską. Złożony jest z 3 części: Wielkiego Giewontu (1894 m), Małego Giewontu (1728 m) i Długiego Giewontu (1867 m). Pomiędzy Wielkim i Małym Giewontem znajduje się Giewoncka Przełęcz, a obok cieszący się złą sławą Żleb Kirkora (zginęło na nim wielu turystów, którzy zboczyli ze szlaku). Północna ściana o Giewontu opada do Zakopanego ścianą o wysokości 600 m. W kierunku południowym góra opada łagodniej w stronę Kondrackiej Przełęczy.
Geologia
Masyw Giewontu tworzą 2 płaszczowiny, czyli 2 wielkie masywy skalne: niższa płaszczowina Czerwonych Wierchów i leżąca na niej płaszczowina Giewontu. Masyw budują przede wszystkim wapienie i dolomity. Jedynie na Kondrackiej Przełęczy znajdują się skały metamorficzne – gnejsy i łupki. Powyżej przełęczy położone są dolomity, a wierzchołkowe partie Giewontu budują wapienie. W ścianach Giewontu znajdują się liczne jaskinie, m.in. Jaskinia Juhaska, Kozia Grota, Dziura w Szczerbie, Dziura nad Doliną Strążyską.
Przyroda
Wapienne podłoże sprzyja występowaniu bogatej flory roślin wapieniolubnych. Stwierdzono tu występowanie roślin, takich jak: ostrołódka polna, rogownica szerokolistna, szarota Hoppego, wierzba oszczepowata, jastrzębiec śląski, potrostek alpejski. Rośliny te występują w Polsce tylko w Tatrach. Na ścianach Giewontu mieszkają kozice.
Historia
Podobno już w XVI wieku w masywie Giewontu istniała kopalnia miedzi. Nazwa góry wywodzi się prawdopodobnie z języka niemieckiego, od słowa Gewand (grupa skał) bądź Gähwand (stroma skała). W 1901 roku na szczycie Giewontu zamontowano krzyż na pamiątkę 1900. rocznicy urodzin Jezusa Chrystusa. Metalowy krzyż w elementach wykonała fabryka Góreckiego w Krakowie, a do Zakopanego przywieziono go koleją. Krzyż ma wysokość 17,5 m, z czego 2,5 m jest wkopane w skały, ramię poprzeczne ma długość 5,5 m. W sumie, waży 1819 kilogramów. Jak go wzniesiono? części zostały podwiezione wozami na Halę Kondratową, a stamtąd wyniesione na szczyt na plecach. Montaż trwał 6 dni. Na skrzyżowaniu ramion krzyża znajduje się napis: Jesu Christo Deo, restitutæ per ipsum salutis MCM.
Szlaki
Na szczyt prowadzą 3 szlaki:
Z Kuźnic przez Kalatówki i Dolinę Kondratową (3:00 godziny, 2:15 w dół)
Z Doliny Strążyskiej przez Przełęcz w Grzybowcu na Wyżnią Kondracką Przełęcz (3:15 godziny, 2:30 w dół)
Przez Dolinę Małej Łąki na Kondracką Przełęcz (3:15 godziny, 2:30 w dół)
Do Wyżniej Kondrackiej Przełęczy trasa jest dosyć prosta choć męcząca. Ostatni odcinek jest trudniejszy i ubezpieczony łańcuchami. W sezonie tworzą się tu kolejki, czasami bardzo długie.
Ciekawostki
– Legenda mówi, że w Giewoncie śpi wielki rycerz, który obudzi się, gdy Polska znajdzie się w niebezpieczeństwie.