Bazylika Grobu Bożego w Miechowie to trzynawowa trójprzęsłowa bazylika gotycka z XIV/XV w. z fragmentami romańskimi z XIII w., przebudowana w stylu późnobarokowym w drugiej połowie XVIII w. Znajduje się w niej kaplica Grobu Bożego będąca kopią Grobu Pańskiego z Jerozolimy. W 1996 r. uzyskała od Jana Pawła II tytuł Bazyliki mniejszej.
Kościół i klasztor bożogrobców ufundował w 1163 r. Jaksa z rodu Gryfitów. „Klasztor miechowski był pierwszym w Polsce i pierwszym w Europie reprezentantem idei i kultu Grobu Bożego. Był nie tylko najstarszym i najznakomitszym, ale także najbogatszym ze wszystkich klasztorów tego zakonu w Europie. Szczególnego znaczenia klasztor miechowski nabrał po opanowaniu Jerozolimy przez innowierców, można go było wtedy uważać za głowę wszystkich placówek nie tylko w Polsce, ale także we Francji, Hiszpanii, Neapolu, Anglii, Węgrzech, Czechach i innych krajach.”
Stojący dziś nieopodal rynku kościół zbudowano w latach 1233-1293. Następnie w latach 1394 – 1410 i w XVIII w. został przebudowany. Jest to Kościołem gotyckim z fragmentami romańskimi, przebudowany w stylu późnobarokowym, konsekrowany został w 1802r. Do kolegiaty wchodzi się przez kruchtę znajdującą się przy południowej nawie. Jest to kwadratowy dwu kondygnacyjny budynek o ściętych narożnikach, nakryty płaską kopułą z obeliskiem na szczycie. Na zewnątrz kruchty we wnękach znajdują się dwie rzeźby: Ofiarowanie z XVII wieku oraz późno barokowa św. Jadwiga Śląska. Na wysokich cokołach stoją rzeźby: św. Piotr, św. Paweł oraz postacie dwóch aniołów. Kościół ma trzynawowy korpus w stylu bazylikowym i wieloboczne zamknięte prezbiterium. Nawa główna kościoła ma 50 metrów i jest wysoka na 25 m. Przy prezbiterium od północy i południa w przedłużeniu naw bocznych usytułowano kaplice Ukrzyżowania i M.B. Częstochowskiej. W prezbiterium Bazyliki widnieje portret Makariusza, biskupa Jerozolimy z IV wieku, inicjatora budowy. Nawa główna otwarta do naw bocznych arkadami filarowymi. Ołtarz główny zbudowany jest w stylu rokokowo-klasycystycznym ołtarze boczne są rokokowe.
Kaplica Grobu Bożego
W nawie bocznej północnej od zachodu zlokalizowano wejście do krużganków otaczających z czterech stron kaplicę Grobu Pańskiego, skąd pochodzi nazwa Bazyliki. Niewielka, prawie kwadratowa kaplica, przykryta kopułą zbudowana została w XVI w. na linii wschód-zachód, tak jak grób w Jerozolimie. Grób odpowiada opisowi biblijnemu: łoże grobowe znajduje się po prawej stronie, niewielkie wnętrze grobu pomieścić może pięć osób i prowadzi do niego bardzo małe wejście, które można zasunąć dużym kamieniem. Wymiary wewnętrzne są bardzo zbliżone lub identyczne w stosunku do pierwowzoru z Jerozolimy. Grób ma formę prostokątnego budynku o dwóch kondygnacjach rozczłonkowanych pilastrami i kolumnami. Górna część grobu została wykonana wykonana z drewna. Znajdujący się tam obraz Złożenia do grobu jest barokowy.
Nieopodal, w krużgankach znajduje się kaplica z kopią i historia Całunu Turyńskiego.
W latach 1973 – 1980 prowadzone były w kościele prace remontowe i konserwatorskie, organy odnawiano w 1991 r. kolejne prace przeprowadzono nie dawno i zakończyły się w 2011 r.
Przy bazylika Grobu Bożego w Miechowie znajduje się klasztor. Pierwszy został zbudowany w 2 połowie XII w. a następnie przebudowywany w latach 1384 – 1423, w 1 połowie XVI w. i w XVII w. Kompleks budynków klasztornych jest zgrupowany dookoła prostokątnego wirydarza, dawniej o dwóch kondygnacjach, obecnie z wyjątkiem skrzydła północnego jest trójkondygnacyjny. Na parterze dookoła wirydarza znajdują się krużganki gotycko-renesansowe. Na północny wschód od kościoła położony jest dawny dom generała zakonu, tzw. zamek zbudowany w stylu późno barokowym w 2 połowie XVIII w. Od kasaty klasztoru w 1819 r. do 1996 r. znajdowałam się tu plebania.